Nowe Prawo Imigracyjne obowiązujące już od 1 czerwca, przynosi poważne wyzwania dla biznesów zatrudniających cudzoziemców. Wygląda na to, że równości wśród przedsiębiorców tutaj nie będzie. Istnieją bowiem mechanizmy kwalifikacji przedsiębiorstw do wykazu podmiotów o istotnym znaczeniu dla gospodarki narodowej, ze szczególnym uwzględnieniem uprzywilejowanej pozycji w hierarchii rozpatrywania wniosków o zatrudnienie cudzoziemców. Jakie są ścieżki kwalifikacji, struktura branżową wykazu oraz relacja mechanizmu preferencyjnego do ogólnych przesłanek wydania zezwolenia na pracę, w oparciu o aktualne regulacje prawne i dane statystyczne zostanie opisane szczegółowo poniżej.
Uprzywilejowana pozycja w hierarchii rozpatrywania wniosków
Zgodnie z art. 27 ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom, wojewoda zobowiązany jest do przestrzegania czterostopniowej kolejności rozpatrywania wniosków o wydanie zezwolenia na pracę. Przedsiębiorcy ujęci w wykazie prowadzonym przez ministra właściwego do spraw gospodarki zajmują pozycję priorytetową, wyprzedzając wnioski o przedłużenie zezwoleń dla tych samych pracowników, wnioski dotyczące zawodów deficytowych oraz wszystkie pozostałe. Mechanizm ten stanowi formę wsparcia proceduralnego, nie modyfikując jednak materialnych przesłanek wydania zezwolenia określonych w art. 30 ustawy.
Trzy ścieżki kwalifikacji do wykazu przedsiębiorców o istotnym znaczeniu dla gospodarki narodowej
Zgodnie z informacjami publikowanymi przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii, status przedsiębiorcy o istotnym znaczeniu dla gospodarki narodowej przysługuje trzem kategoriom beneficjentów wsparcia publicznego.
- Pierwszą kategorię stanowią przedsiębiorcy posiadający decyzję o wsparciu wydaną na podstawie ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o wspieraniu nowych inwestycji, która umożliwia uzyskanie zwolnienia z podatku dochodowego na okres od 10 do 15 lat dla inwestycji spełniających kryteria ilościowe uzależnione od poziomu bezrobocia w powiecie oraz kryteria jakościowe związane ze zgodnością ze strategią rozwoju kraju.
- Drugą kategorię tworzą beneficjenci Programu wspierania inwestycji o istotnym znaczeniu dla gospodarki polskiej na lata 2011-2030, którzy zawarli umowę o grant w ramach tego programu, przy czym program ten skierowany jest do przedsiębiorców planujących znaczące inwestycje tworzące nowe miejsca pracy w sektorach priorytetowych dla rozwoju gospodarczego.
- Trzecią grupę, wprowadzoną w 2023 roku, stanowią przedsiębiorcy, którzy zawarli umowę o wsparcie w ramach rozporządzenia Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 29 września 2023 r. w sprawie udzielania pomocy publicznej na realizację projektów inwestycyjnych o znaczeniu strategicznym dla przejścia na gospodarkę o zerowej emisji netto, obejmujących produkcję baterii, paneli słonecznych, turbin wiatrowych, pomp ciepła, elektrolizerów, urządzeń do wychwytywania i składowania dwutlenku węgla oraz kluczowych komponentów niezbędnych do ich wytwarzania.
Struktura branżowa wykazu a realia rynku pracy cudzoziemców
Analiza 2165 podmiotów ujętych w wykazie według stanu na 31 maja 2025 r. ujawnia wyraźną dominację przedsiębiorstw reprezentujących tradycyjne gałęzie przemysłu wytwórczego: branżę opakowaniową, przetwórstwo tworzyw sztucznych, przemysł metalowy, meblarski oraz spożywczy. Dominującymi typami działalności produkcyjnej są: przemysł opakowaniowy (kartonowy i z tworzyw sztucznych), przetwórstwo tworzyw sztucznych, metalurgia i obróbka metali, meblarstwo przemysłowe, automotive wraz z poddostawcami oraz przemysł spożywczy, ten ostatni reprezentowany przez znaczących graczy rynku oraz liczne mleczarnie i piekarnie. Sektor TSL reprezentowany jest przez około 20-30 podmiotów, jednak brakuje największych międzynarodowych operatorów, którzy są głównymi pracodawcami cudzoziemców w tej branży. Branża budowlana reprezentowana jest jedynie przez kilka mniejszych podmiotów, przy całkowitym braku największych generalnych wykonawców, mimo że sektor ten należy do głównych pracodawców cudzoziemców w Polsce, szczególnie z Ukrainy i Białorusi.
Procedura wpisu i wykreślenia z wykazu firm preferencyjnych
Minister właściwy do spraw gospodarki pełni wyłącznie funkcję techniczną prowadzenia wykazu w systemie teleinformatycznym. Wpis następuje z mocy prawa w dniu wydania stosownej decyzji administracyjnej lub zawarcia umowy o wsparcie, zgodnie z art. 28 ust. 5 ustawy. Analogicznie automatyczny charakter ma procedura wykreślenia, następująca z mocy prawa w przypadkach enumeratywnie wymienionych w ust. 6-8. Brak jakiejkolwiek uznaniowości administracyjnej gwarantuje obiektywizm mechanizmu, jednocześnie wykluczając możliwość indywidualnego dostosowania do specyfiki działalności przedsiębiorcy.
Ogólne przesłanki wydania zezwolenia a mechanizm preferencyjny
Status przedsiębiorcy o istotnym znaczeniu dla gospodarki narodowej nie zwalnia z obowiązku spełnienia przesłanek materialnych określonych w art. 30 ustawy. Wojewoda zachowuje pełną kompetencję do weryfikacji wysokości wynagrodzenia w relacji do pracowników wykonujących pracę porównywalnego rodzaju oraz minimalnego wynagrodzenia za pracę, wymiaru czasu pracy oraz istnienia stosunku umownego między polskim podmiotem a cudzoziemcem. Dodatkowo, zgodnie z art. 31, wojewoda zobowiązany jest uwzględnić ewentualne listy zawodów określone przez starostę ze względu na trudną sytuację na lokalnym rynku pracy.
Zapraszamy na najbliższe wydarzenia organizowane przez C&C Chakowski & Ciszek:
ZATRUDNIANIE CUDZOZIEMCÓW W POLSCE 2025 – REFORMA USTAWY O CUDZOZIEMCACH I INNE ZMIANY (KLIKNIJ)
JUŻ POJUTRZE! AKADEMIA PRACY TYMCZASOWEJ (KLIKNIJ)
JUŻ JUTRO! AKADEMIA OUTSOURCINGU PROCESOWEGO (KLIKNIJ)
